Nasıl Format Atılır??

Merhaba, bu yazıda nasıl format atılır ona bir göz atacağız. Öncelikle bu her yerde karşımıza çıkan ve atmamız gereken format nedir? "Format" ingilizcede "biçimlendirmek" anlamına gelir. Format attığımızda sabit diskimizde yeni bir manyetik yüzey oluştururuz "biçimlendirme" de buradan geliyor. Formatın uzun süren kısmı da bu yeni manyetik yüzey oluşturma kısmıdır. Sabit diskteki verileri silmek birkaç saniye sürerken yeni bir yüzey oluşturmak diskinizin boyutuna bağlı olarak birkaç on dakikanızı alabilir. Yani format kabaca diskimizde yeni bir manyetik yüzey oluşturmak ve bu esnada (istemeden) verilerimizin de silinmesidir ve genelde bizi bu verilerin silinmesi kısmı ilgilendirir.
Ne kadar bilinçli, dikkatli bir kullanıcı olursak olalım işletim sistemleri (özellikle Windows) mükemmel değildir. Bunun yanı sıra, bilgisayarımıza yüklediğimiz kimi programlar da bilinçli yada bilinçsiz işletim sisteminin işleyişini değiştirip yavaşlatır. Başta hissedilemeyen bu yavaşlama bir süre sonra dayanılamayacak hale gelir. İşte burada yeni bir kurulum gerekir. Fakat her zaman temiz bir kurulum, var olan işletim sisteminin üzerine yapılan bir yüklemeden daha iyidir. Bu sebeple bilgisayarımızdan işletim sistemini kaldırmak için format atıyoruz.
Nasıl format atılacağına geçmeden önce formatın sabit diskinizdeki bütün verileri sileceğini hatırlatayım. (Daha doğrusu format attığınız bölümdeki mesela bilgisayarınızda C: ve D: olarak 2 bölüm var. Siz eğer C: ye format atarsanız D: deki verileriniz silinmez.) Bu yüzden formattan önce verilerinizi yedeklemeyi unutmayın. Veri yedekleme konusuna değinmişken işletim sisteminize fazla güvenmeyip düzenli olarak verilerinizi yedeklemenizde fayda var.
Nasıl format atılacağı konusunu daha sık kullanıldığı için Windows üzerinden anlatacağım.



CD ile: Elimizdeki Windows CD sini takıp bilgisayarı açalım. Eğer "CD den önyükleme için bir tuşa basın..." yazısı çıkmaz ise bilgisayar açılırken "Del" ya da "F1" tuşlarından birine basarak BIOS ayarlarına girin. "Boot" sekmesi altında "Priority" kısmında ilk sırada (First Device yada benzeri) CD/DVD sürücünüzü ayarlayın (esasında burada önemli olan ilk sırada olması değil sabit diskinizden önce gelmesi) ve bilgisayarınızı tekrar başlatın. Buradan sonra ilk adımı "ENTER" a basarak geçiyoruz. Daha sonra da kullanıcı sözleşmesini F8 ile geçiyoruz. Bu adımda Windows kurulumu bilgisayarınızda yüklü olan Windows'u bulur ve 3 seçenek sunar, F3=Çık, R=Onar, ESC=Onarma. format atmak istiyorsanız Esc tuşuna (Klavyede en üst solda) basıp
bu adımı geçin. Gelen ekranda ENTER a basarak yeni bir kurulum başlatıyoruz. Karşımıza seçili bölümle ne yapmak istediğimiz sorusu gelir. "D" ye basarak siliyoruz . Bölüm silindikten sonra sabit diskte sildiğimiz yer kadar boş alan oluşacak. Orayı seçip "C" ye basıyoruz. Devamında seçili bölümü NTFS yada FAT32 ye göre formatlamayı seçiyoruz. Birkaç dakika sonra format bitiyor ve kuruluma geçiliyor. Eğer Windows XP kurmak istemiyorsanız format bitip kurulum başladığında bilgisayarınızı yeniden başlatabilirsiniz. Fakat formatın bittiğinden emin olmadan bilgisayarı yeniden başlatmayın. Eğer Windows XP kurmak istiyorsanız yönergeleri takip edip kurulumu bitirin.

Başlangıç Disketi ile: Windows’un eski sürümlerinde ve XP de format atmanın bir diğer yolu da başlangıç disketidir. "Başlangıç Disketi"ni Windows XP de boş bir disketi disket sürücünüze yerleştirip sağ tıklayarak "Biçimlendir" i seçiyoruz. Burada "MS-DOS Başlangıç Disketi Oluştur"
kutusunu tıklatıp "Başlat"a basıyoruz. Oluşan disketi disket sürücüsüne takıp bilgisayarı yeniden başlatıyoruz. Burada da BIOS ayarlarından Floppy 3 1/2 yi başlangıçta sabit diskten öncelikli hale getirmemiz gerekiyor. Bilgisayar disketi okuyup bazı yazıları ekrana yazdırdıktan sonra duracak ve ekranda imleç yanıp sönecek. Buraya format yazıp bir boşluk bırakarak format atacağımız bölümü seçiyoruz. Eğer C: ye format atacaksak ekranda
A:\format C:
yazısını göreceğiz. Enter a bastığımızda bütün verilerimizin silineceğine dair uyarıya olumlu cevap verip formatın bitmesini bekleyeceğiz. Eğer sadece verileri silme amaçlı bir format atıyorsak
A:\format C:/q/s
yazarak 1-2 saniyede formatın bitmesini sağlayabiliriz. (FDISK ile diski bölümledikten hemen sonra atılması gereken format yukarıdaki uzun süren formattır.)
Windows ME ve 98 de Başlangıç Disketini, "Denetim Masası"\"Program Ekle-Kaldır"\"Başlangıç Disketi" sekmesinden oluşturup aynı adımları uyguluyoruz. Burada XP de oluşturulan Başlangıç Disketinden farklı olarak disketi takıp bilgisayarı başlattığımızda karşımıza 3 seçenek çıkar. Buradan eğer CD kullanarak bir kurulum yapacaksak "1. Bilgisayarı CD desteği ile başlat", eğer CD kullanmayacaksak "2. Bilgisayarı CD desteği olmadan başlat" seçeneğini seçip aynı adımları uygulayabiliriz.